Resurowce zapewnieniem niezależności surowcowej

Idea Gospodarki Obiegu Zamkniętego (czyli GOZ), polega na minimalizacji zużycia surowców oraz powstawania odpadów. Dzięki niej możemy racjonalnie wykorzystywać zasoby i ograniczać nasz negatywny wpływ na środowisko. Aby zobrazować działanie w myśl gospodarki cyrkularnej warto przytoczyć przykład elektroodpadów. Ze Światowego Monitora Odpadów Elektronicznych wynika, że w 2022 r. na całym świecie wytworzono 62 miliardy zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (aż 28 miliardów więcej niż w 2010 r.!).[1] Gdy elektroodpady są już bezużyteczne  trafiają  do odpowiednich punktów zbiórki, a z nich do zakładów przetwarzania. Według raportu, w 2022 r. właśnie z elektroodpadów odzyskano 31 miliardów kg metali, 17 miliardów kg tworzyw sztucznych oraz 14 miliardów kg innych materiałów.[2]

UE stawia na legislacje w zakresie GOZ

W myśl idei Gospodarki Obiegu Zamkniętego, Parlament Europejski wprowadza coraz więcej regulacji, które mają na celu niwelować produkcję niepotrzebnego sprzętu oraz wydłużyć jego użytkowanie. Do końca 2024 r. wszystkie telefony komórkowe, tablety i aparaty fotograficzne sprzedawane w Unii Europejskiej będą musiały zostać wyposażone w port USB typu C, dzięki czemu wszystkie urządzenia będą mogły być ładowane przez ten sam przewód, co docelowo zmniejszy ilość wytwarzanych odpadów. Wiosną 2026 r. tym wymogiem zostaną objęte także laptopy. [3] Dodatkowo Parlament Europejski zajął się także tematem ekoprojektowania, chcąc odejść od podejścia „weź, wyprodukuj, wyrzuć”. Nowe założenia UE przewidują trwałość produktu, możliwość jego ponownego użycia oraz naprawy, efektywność energetyczną i zasobooszczędność, zawartość materiałów z recyklingu, a także wprowadzenie obowiązków informacyjnych, w tym tzw. cyfrowy paszport produktu. [4] Dodatkowo już dziś zauważalny jest trend na zakup używanej elektroniki. Według raportu „Rynek używanych telefonów komórkowych” przeprowadzonych przez pracownię Kantar w ponad 12 europejskich krajach, w tym także w Polsce wynika, że 45% Polaków zakupiło w 2023 r. używany telefon, co potwierdza tendencję do zakupu produktów z drugiej ręki. [5]

Każdy nas ma wpływ na środowisko!

Jednak samo wprowadzenie regulacji to tylko część drogi. Kluczowe znaczenie ma nasze podejście do konsumpcji i odpowiedzialne zarządzanie odpadami. Każdy z nas ma wpływ na realizację zasad Gospodarki Obiegu Zamkniętego poprzez świadome wybory konsumenckie i prawidłowe postępowanie ze zużytym sprzętem. Pamiętajcie więc, aby zużyty sprzęt oddawać do:

·       Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów (PSZOKów), które znajdują się na terenie każdej gminy. Oddasz tam sprzęt każdego typu za darmo. Warto sprawdzić takie punkty na stronie Waszej gminy.

·       sklepów, w których kupujecie elektronikę. Przy zakupie nowego sprzętu, elektroodpad tego samego typu oddasz za darmo (np. kupujesz nowy blender, oddajesz swój stary).

·       sklepów z elektroniką, gdzie oddasz sprzęt, którego wielkość nie przekracza 25 cm.

·       specjalnych kontenerów na elektrośmieci, do których możesz wrzucić mniejsze elektrośmieci.

Jeśli natomiast posiadacie sprzęt komputerowy, którego już nie potrzebujcie, jednak jest on nadal sprawny, możecie oddać go w ramach projektu Od@wiamy!  Wasze stare monitory, komputery, laptopy i inny sprzęt komputerowy może wesprzeć dzieci i młodzież. Każdy z nas może się przyczynić do pozytywnej zmiany na Ziemi! 

__________________________________________________________

[1] The Global E-waste Monitor 2024 (2024), United Nations Institute for Traninig and Research, https://ewastemonitor.info/global-e-waste-monitors/ , data dostępu: 23/05/2024, s. 10